Nieruchomość rolna poniżej 0,3 ha objęta jest specyficznym reżimem prawnym. Po pierwsze, zgodnie z art. 1a pkt 1 lit. b UKUR przepisów tej ustawy nie stosuje się do nieruchomości rolnych o takiej właśnie powierzchni. Po drugie, przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stanowią, że podział nieruchomości rolnych, w wyniku którego doszłoby do wydzielenia działek gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha jest możliwy tylko wyjątkowo, w szczególnych przypadkach. W praktyce jednak, coraz częściej dochodzi do takich podziałów, a to może rodzić istotne problemy.
Przywołajmy prosty przykład. Nieruchomość rolna składająca się z dwóch działek zostaje nabyta pod rygorami art. 2b UKUR. To znaczy, że nabywca ma obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna oraz obowiązuje go zakaz zbycia gruntu oraz oddania w posiadanie innym podmiotom przez okres 5 lat od dnia nabycia. Następnie, z takiej nieruchomości wydziela się nieruchomość o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha. I tu pojawia się problem. Czy zbycie 0,3 hektarowej nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia jej nabycia jest możliwe bez zgody Dyrektora Generalnego KOWR? Czy obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego dotyczy również tej nieruchomości?
Należy przyjąć, iż wydzielenie nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha powoduje wyłączenie jej z regulacji UKUR, w tym z wszelkich rygorów dotyczących obrotu nieruchomościami rolnymi. Nieruchomości rolnej o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha nie obejmują więc obowiązki określone w art. 2b UKUR.
Jednak podział takiej nieruchomości, a następnie jej zbycie należy również oceniać z punktu widzenia art. 58 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna.
