KOWR może korzystać z prawa pierwokupu lub prawa nabycia nie tylko nieruchomości rolnych. Takie same uprawnienia przysługują mu względem udziałów lub akcji spółek kapitałowych z nieruchomościami rolnymi. Czy KOWR często korzysta z przysługujących mu praw względem udziałów lub akcji?
Prawo pierwokupu lub prawo nabycia udziałów lub akcji
Co do zasady KOWR przysługuje prawo pierwokupu lub prawo nabycia udziałów lub akcji w kapitałowych spółkach prawa handlowego. Planując sprzedaż czy też nabycie udziałów lub akcji w spółce, należy więc zwróć uwagę, czy spółka nie jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnych o areale co najmniej 5 ha (w jednej nieruchomości lub łącznie). Jeżeli tak, KOWR może skorzystać z prawa pierwokupu udziałów lub akcji spółki. Jeżeli zbycie ma nastąpić na podstawie umowy innej niż sprzedaż, KOWR przysługuje prawo nabycia. Takie same uprawnienia przysługują KOWR w przypadku zbywania akcji i udziałów spółki matki, która ma akcje lub udziały w spółce córce, która jest właścicielką co najmniej 5 ha nieruchomości rolnych.
Należy podkreślić, że wykonując swoje uprawnienia w stosunku do akcji i udziałów spółek kapitałowych, KOWR nie nabywa nieruchomości rolnej, a udziały lub akcje spółki. KOWR korzystając z prawa pierwokupu lub prawa nabycia staje się udziałowcem lub akcjonariuszem w spółce, a nie właścicielem nieruchomości rolnej.
Jak często KOWR nabywa udziały lub akcje?
Dane o częstotliwości nabywania przez KOWR udziałów lub akcji znajdują się w sprawozdaniach z działalności KOWR. Poniżej przedstawiamy analizę sprawozdań za ostatnie 3 lata.
Dane za rok 2023
W roku 2023 do KOWR wpłynęły 1 415 zawiadomienia, z tego:
- 1 299 zawiadomień dotyczyło sprzedaży udziałów lub akcji objętej prawem pierwokupu KOWR,
- 116 zawiadomień dotyczyło prawa nabycia, a więc innych czynności niż sprzedaż.
KOWR złożył aż 133 oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu. Nie złożył żadnego oświadczenia o skorzystaniu z prawa nabycia udziałów lub akcji.
W odniesieniu do wszystkich zawiadomień, które wpłynęły do Oddziałów Terenowych w 2023 r., KOWR skorzystał z przysługujących mu praw w 9,4% przypadków.
Dane za rok 2022
W roku 2022 do KOWR wpłynęło 2 697 zawiadomień, z tego:
- 2 614 zawiadomień dotyczących prawa pierwokupu udziałów lub akcji
- 83 zawiadomienia dotyczące prawa nabycia udziałów lub akcji.
KOWR złożył 22 oświadczenia o skorzystania z prawa pierwokupu. Również nie skorzystał z prawa nabycia.
KOWR skorzystał z przysługujących mu praw względem spółek kapitałowych tylko w 0,82% przypadków.
Dane za rok 2021
Do Oddziałów Terenowych KOWR w 2021 r. wpłynęło 2 476 zawiadomień, z tego:
- 2 426 dotyczyło prawa pierwokupu,
- 50 dotyczyło prawa nabycia udziałów lub akcji.
KOWR złożył wyłącznie 6 oświadczeń o skorzystaniu z prawa pierwokupu 488 udziałów jednej spółki. Stanowi to 0,24% wszystkich przypadków. Z prawa nabycia KOWR nie skorzystał.
Wnioski
Jak widać KOWR w latach 2021-2023 ani razu nie skorzystał z przysługującego mu prawa nabycia udziałów lub akcji. W każdym roku skorzystał natomiast z prawa pierwokupu udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych. Zauważalne jest, że KOWR coraz częściej sięga do przysługującego mu uprawnienia – prawa pierwokupu w odniesieniu do spółek. Szczególnie dostrzegalne jest to w ostatnim roku. Prawie co dziesiąte zawiadomienie wiązało się ze skorzystaniem z prawa pierwokupu udziałów lub akcji przez KOWR.
Chęć sprzedaży udziałów lub akcji konkretnej osobie może więc być udaremniona poprzez „wejście” do spółki KOWR (a tym samym Skarbu Państwa). Planując zakup udziałów lub akcji zalecamy sprawdzenie, czy spółka ta jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnych o powierzchni co najmniej 5 ha łącznie. Jeżeli tak, należy uwzględnić ryzyko nabycia udziałów (akcji) przez KOWR.
